Kinderen tekenen spontaan mandala‘s
Uit een analyse van 200 000 door jonge kinderen gemaakte tekeningen kwam naar voren dat de eerste krabbelfase wordt gevolgd door een ´diagramfase´, waarin de grote warboel van lijnen wordt teruggebracht tot een paar eenvoudige groepen lijnen. Deze bestaan uit motieven zoals het kruis, het vierkant, de cirkel en een willekeurig gevormd oppervlak. Ze ontwikkelen zich bijna toevallig uit de eerste krabbels. Dit gebeurt bij alle kinderen en het is niet het resultaat van onderwijs door volwassenen, maar van visueel onderzoek.
Desmond Morris
De aangeklede Aap, Het dier in de mens
Teleac Utrecht, Van Holkema & Warendorf / Uniebroek b.v., Houten
2e druk 1955, Pg. 198
Kinderen tekenen nog steeds spontaan dezelfde vormen die de mens al in de prehistorie schiep. Cirkels duiken onopvallend op wanneer zij beginnen te onderscheiden tussen binnen en buiten, tussen zich zelf en hun moeder en omgeving. Later tekenen zij een kruis in de cirkel en geven daarmee aan, dat ze innerlijk en uiterlijk steeds meer onderscheiden, zoals tussen man en vrouw en goed en kwaad.
Ook mijn dochter tekende spontaan deze oeroude vormen. Zij schiep talloze kleine mandala's in vele kleuren en vormen. Eenvoudige cirkels met een kruis daarin, en voor haar leeftijd complexe variaties in kleuren; zoals het voorbeeld hiernaast. Sommige van haar kleine mandala's waren heel zorgvuldig getekend: één gesloten cirkel met een kruis daarin, dat die cirkel zorgvuldig in vier delen deelde, zoals het bij haar aard en temperament past. Vanaf haar geboorte herinnerde ze me aan en leerde ze me onbedoeld belangrijke dingen, al lang voor ze naar school ging.
Wie zijn kind van met af aan bewust gadeslaat kan aan zijn spontane uitingen iets opmerken van de vroege mijlpalen van zijn innerlijke ontwikkeling. Mogelijk aan spontaan en onopvallend getekende kleine mandala's. Ouders die hun kind kleineren, omdat het ‘maar een kind’ zou zijn dat men ‘niet serieus’ kan nemen en wiens creaties ‘niets betekenen’, kunnen deze vroege mijlpalen van menselijke ontwikkeling maar al te makkelijk ontgaan.
In hoofdstuk 2.6 van haar ‘Analyse van voorschoolse creatieve expressie’ schrijft Ródha Kellog over mandala's die kinderen tekenen:
- Een mandala is een combinatie van cirkel of vierkant verdeeld in kwadranten met een Grieks of Latijns kruis. Deze niet-figuratieve structuren worden de bouwstenen van vroege figuratieve tekeningen. Het is een geometrische vorm die in verschillende culturen karakteristiek archetypisch met verschillende betekenissen terugkeert. Bijvoorbeeld, in het boeddhisme en in het hindoeïsme representeren deze diagrammen schematische en symbolische voorstellingen van de macro- en microkosmos.
- Manuel Garcés Blancart
- Mandala's behoren op de hele wereld bij de heiligste vormen. Alle religies hebben mandala's, zoals het Griekse kruis. Mandala's cirkels zijn en vierkanten met gekruiste lijnen, die de vorm verdelen in vier of acht gelijke delen. Concentrische cirkels zijn ook mandala's.
- ‘Infantium’
- 100 jaar Rijpenhofje
- Het Rijpenhofje
- Schilderijen
- Waardering
- Gerard van de Rijp in zijn tuin
- Het spirituele hof
- Het beminde hof
- Het analytische hof
- Appels en peren vergelijken
- Alchemie, Chassidisme en tuinkunst
- Jungiaanse en symbolische psychologie
- Van de Rijps tuinkunst als onbewuste expressie
- De hogere én de lagere mens
- Een momentopname van innerlijke rijping
- Vier, drie, twee en één in het tuinportret
- Onvermoeide fascinatie
- Een leven lang
- Conclusie en wens
- Gozewijn Centen en zijn gezin
- Schilderijen
- Het Rijpenhofje in 1982
- Reglement voor het Rijpen Hofje 1837
- Vier eeuwen hofjes in Amsterdam
- Dank
- Bronnen