Materialistisch misverstand
As a man who has devoted his whole life to the most clear headed science, to the study of matter, I can tell you as a result of my research about atoms this much: There is no matter as such. All matter originates and exists only by virtue of a force which brings the particle of an atom to vibration and holds this most minute solar system of the atom together. We must assume behind this force the existence of a conscious and intelligent Mind. This Mind is the matrix of all matter.
Als een mens die zijn hele leven gewijd heeft aan de meest helderhoofdige wetenschap, aan de studie van de materie, kan ik u als een resultaat van mijn onderzoek over atomen zo veel zeggen: er bestaat geen materie op zich. Alle materie ontspringt en bestaat slechts krachtens een kracht die het deeltje van een atoom tot vibratie brengt en die dit meest minuscule zonnestelsel van het atoom bij elkaar houdt. We moeten achter deze kracht de existentie van een bewuste en intelligente geest aannemen. Deze geest is de matrix van alle materie.
- Max Planck, ‘Das Wesen der Materie’, 1944.
Geciteerd op: en.wikimedia.org
Reductionisme probeert de als ingewikkeld ervaren werkelijkheid te reduceren, om haar dragelijker te maken en de omgang met haar eenvoudiger. Het vereenvoudigt de ingewikkelde werkelijkheid, beperkt haar, brengt haar terug op of verklaart haar vanuit enkele of één vertrouwde dimensie, zoals de materie. Al Lord Kelvin (1824 - 1907) kon het elektromagnetische veld van licht niet bevatten, omdat het niet in zijn mechanistisch wereldbeeld paste.
Determinisme beweert, dat één of enkele voorwaarden gebeurtenissen bepalen. Determinisme vat de stelling ‘wij zijn ons brein’ zo op, dat alles wat een mens ervaart en doet door niets anders wordt bepaald dan het brein. Punt, uit. Lectuur van Swaabs boek maakt echter duidelijk, dat de auteur de menselijke werkelijkheid minder reduceert dan de boektitel laat vermoeden. Uit zijn pleidooien voor veranderingen blijkt, dat de hersen ons niet belemmeren te veranderen.
Dat er vele variaties en combinaties bestaan van reductionisme en determinisme lijkt begrijpelijk. Zij uiten zich onder meer in termen van ‘niets dan':
- de mens is alleen maar materie;
- alles is geest, alles is energie, alles is liefde;
- de mens is maar een dier;
- geloof is puur psychologie;
- hormonen bepalen alles;
- je bent geprogrammeerd door jouw genen;
- alles zit in je DNA...
Te vaak blijken zulke beweringen niet alleen ondoordacht herhaalde en wetenschappelijk ongeoorloofde stellingen, maar ook dooddoeners in gesprekken. Onhoudbare stellingen blijven bestaan zolang men er niet ook eens bewust vraagtekens bij zet. Het loont de nodige tijd te nemen en moeite te doen, om mogelijke en onmogelijke gevolgen van beweringen eens grondig te bezien.
Voorstellingen en uitspraken blijven dikwijls, bij wijze van spreken, beperkt tot het gelijkheidsteken, ‘=’. Het plusteken, ‘+’, en een teken voor gelijkwaardigheid, ‘⇔’, lijken nogal te ontbreken, of niet te mogen voorkomen. Voor licht raakte men al gewend aan het paradox idee, dat het zowel als deeltje als ook als golf verschijnt. Verschillende waarnemingen van eenzelfde fenomeen kunnen gelijkwaardig naast elkaar staan, zonder te kunnen claimen, het volledig te hebben begrepen of verklaard.
- 100 jaar Rijpenhofje
- Het Rijpenhofje
- Schilderijen
- Waardering
- Gerard van de Rijp in zijn tuin
- Het spirituele hof
- Het beminde hof
- Het analytische hof
- Appels en peren vergelijken
- Alchemie, Chassidisme en tuinkunst
- Jungiaanse en symbolische psychologie
- Van de Rijps tuinkunst als onbewuste expressie
- De hogere én de lagere mens
- Een momentopname van innerlijke rijping
- Vier, drie, twee en één in het tuinportret
- Onvermoeide fascinatie
- Een leven lang
- Conclusie en wens
- Gozewijn Centen en zijn gezin
- Schilderijen
- Het Rijpenhofje in 1982
- Reglement voor het Rijpen Hofje 1837
- Vier eeuwen hofjes in Amsterdam
- Dank
- Bronnen