De eenhoorn getemd
Zeven 16e-eeuwse luxueuze Zuid-Nederlandse wandtapijten pronken in het ‘Metropolitan Musuem’ in New York. Zij beelden de legendarische jacht uit op de ongrijpbare, magische eenhoorn.
Het kleed dat de uiteindelijk wedergeboren eenhoorn in blijde gevangenschap uitbeeldt mag op zich zelf staan, geheel los van de andere wandtapijten, want het spreekt voor zich zelf. Dit laatste stadium van de jacht op de eenhoorn symboliseert de getemde liefde en het verzadigde verlangen, vertellen kenners van het genre.
Op het eerste gezicht lijkt de eenhoorn opgesloten achter een hek en vastgebonden aan de granaatappelboom. Het hek is echter laag en nauw. Het koord is echter dun en kort en het lijkt maar losjes om de boom gelegd. Als de eenhoorn maar zou willen, zou hij zo kunnen ontsnappen. Als hij zou willen. Want blijksbaar rust hij genoeglijk voldaan en gelukkig onder de overrijpe, zaadbeladen granaatappels in de boom. De granaatappel was al in de oudheid, dus lang voor de middeleeuwen en de Renaissance, een symbool van vruchtbaarheid, huwelijk en zinnelijke liefde.
Het rood op de flank van de eenhoorn is dan ook geen bloed. Als hij al gewond zou zijn geweest van de strijd, nu is hij herboren, geheeld, hersteld, tevreden en verzadigd. Alles is nu goed. De rode vlekken komen door het rode sap dat uit de barstend rijpe granaatappels op zijn witte flank druipt en haar rood kleurt.
In het weelderige groen spreken ook de wilde orchideeën, adderwortels en distels van huwelijk en van alles wat bij het liefdesspel hoort. Men zag in deze planten hulpmiddelen voor de vruchtbaarheid van vrouwen én mannen. Middeleeuwse schrijvers haalden ook de kleine kikker aan, genesteld tussen viooltjes, om zijn luidruchtige paring. Het wandtapijt, pardon, de eenhoorn is een en al een toonbeeld van verzadigde liefde.
- 100 jaar Rijpenhofje 2013
- Het Rijpenhofje
- Het Rijpenhofje 1982
- Vier eeuwen hofjes in Amsterdam
- ‘Reglement voor het Rijpen Hofje’ 1837
- Dank
- Bronnen