Drie, trias en triniteit in de alchemie
De alchemistische drie, die, psychologisch gezien, voor mannelijke actieve beslissing en daad staat, komt overeen met behoefte, verlangen, drift, agressie en wilsbesluit, als een reactie van het psychische systeem en als bewuste besluit (Jung VW 3: 174).
Embleem met de vier klassieke elementen in de hoeken, vuur, lucht, aarde en water, en de ‘tria prima’ op de centrale driehoek: ‘ANIMA, SPIRITUS, CORPUS’, ‘ziel, geest, lichaam’. Bron: Germanicum Idioma ignotum est, Latina Lingua ornatum. Musaeum Hermeticum Reformatum Et Amplificatum... Frankfurt 1678. Kopergravure, druk op papier, 8 x 8 cm Deutsche Fotothek, FotothekBot 2009 wikipedia.org
De alchemie onderscheidde tussen een eenheidskiem in God en een verborgen eenheidskiem in de chaos. Zij stelde zich beide kiemen christelijk trinitarisch én heidens triadisch voor; of quaternair (VW 5: 32). In de alchemie staat tegenover de goddelijke triniteit een lagere chtonische, dat wil zeggen aardse macht. Jung interpreteerde de alchemistische drie als mannelijk en de vier als vrouwelijk. Anders dan de drie zou de vier als totaliteit geen tegenovergestelde nodig hebben die naar haar eigen opheffing streeft, aldus Jung.
Elk van de vier buitenvier- kanten in Van de Rijps centrale mandala toont dia- gonaal gehalveerd twee te- gengestelde driehoeken Reconstructie Kalab 2014
Al Pythagoras (570 - 495 v. Chr.) leidde de drie af van de vier: een vierkant langs zijn diagonaal verdeeld in twee helften levert twee driehoeken op, waarvan de toppen in tegengestelde richtingen wijzen. Deelt men in die zin een viertal, dat een totaliteit representeert, in twee gelijke helften ontstaan twee tegengestelde driehoeken, of drietallen (idem 240). Zoals de vier buitenvierkanten in Van de Rijps centrale mandalaperk illustreren.